اگر از تاریخ یاد نگیریم نخواهیم توانست جلوی رخ دادن اشتباهات تکراری در آینده را بگیریم. هرچند که فناوری های مرتبط با بلاکچین و به صورت کلیDefi قرار بر برهم زدن قواعد بازی ساختارهای سنتی در فاینانس را دارند ولی می بایست از تمام تجربیات و شکست هایی که در سیستم های کنونی و گذشته اتفاق افتاده اند بهره بگیرند تا حداقل از محل همان اشتباهات قبلی و یا موارد تجربه شده گذشته آسیب نبینند. این آسیب ها بیش از هر چیز موجب لطمه به حسن شهرت دیفای و رمزارزها خواهد شد.
از نتیجه گیری بررسی بحران مالی سال ۲۰۰۷-۲۰۰۸ که لینک آن برای مطالعه علاقمندان در انتها آورده شده است نقل قول میکنم که این رخداد با عوارض بسیار شدید بر اقتصاد جهان قابل پیش بینی و پیش گیری بوده است و دلایل و مقصران آن موضوع را موسسات و افراد مختلفی من الجمله فدرال رزرو میداند.
بتازگی (تابستان سال ۱۴۰۳ خورشیدی) صرافی های رمز ارز داخلی (نوبیتکس به عنوان مثال) در حال ارائه وام های ریالی با پشتوانه رمز ارزها هستند. در این خصوص به تفصیل میتوان مطلب نوشت، مدل سازی کرد و دلایل ضعف این مدل وثیقه گیری بین دارایی های مختلف و همچنین مشکلات در رابطه با وثیقه نمودن دارای هایی با همبستگی بالا صحبت کرد. ولی اگر در خصوص نحوه وثیقه گیری برای این موضوع بخواهیم مثالی بیاوریم باید اشتباهات رخ داده در بحران مالی ۲۰۰۷-۲۰۰۸ اشاره ای بکنیم. به صورت خلاصه میتوان گقت که اکیدا توصیه میشود سیستم بانکی و لندتک از این کار به دلایل مختلف جلوگیری به عمل آورد ولی اگر به هر ترتیب اصرار بر انجام این موضوع می باشد میبایست ضریب وثیقه گذاری فرد قرض گیرنده به نحوی تعریف شود که در شرایط بحرانی بازارهای ثانویه منجر به fire sell دارایی وثیقه به منظور نقد کردن داریی های مشتری های قرض گیرنده نشود این موضوع علاوه بر تشدید بحران در شرایط خطر ممکن است منجر به ایجاد نکول در صورت امکان عدم فروش دارایی های وثیقه شده بشود. به عنوان مثال من رمزارزی به ارزش کنونی ۷۰ میلیون تومان را وثیقه نموده و ۵۰ میلیون تومان وام ریالی نموده ام در صورت کاهش ارزش وثیقه من به ۵۵ میلیون تومان (اصل و بهره کارمزد وام) صرافی اقدام به نقد نمودن (لیکویید کردن) دارایی های وثیقه من میگیرد(به صورت ساده نوشته شده است) ولی در شرایط بحران و به اصلاح اتفاقاتی نادر از شش سیگما این نقدکردن وثیقه ها امکان پذیر نبوده و در نتیجه ارزش دارایی های وثیقه شده من به ۳۰ میلیون تومان سقوط میکند. لذا قرض گیرنده تمایلی به بازپرداخت وام ریالی گرفته شده نخواهد داشت و نکول اجتناب ناپذیر خواهد بود. این موضوع علاوه بر ایجاد صدمات جبران ناپذیر به شهرت صرافی ها به دلیل اقدام به نقد کردن وثیقه در قیمت های نامناسب، موجبات ایجاد پرونده های قضایی پیچیده و دخالت بعضا نابجای قانونگذار خواهد شد. در صورت عدم امکان جیران نکول توسط صرافی ها فشار مضاعفی به سیستم بانکی جهت ایفای تعهدات وارد خواهد کرد. و این اتفاق همان اثری را بر افکار عمومی خواهد داشت که بانک های ناتراز ایجادکرده اند.
لذا در مسايل مالی (از نوع تعهدی) مانند استقراض همواره میبایست برای شرایط از قبل تجربه شده و حتی برای مجهولات ناشناخته (unnkown unknowns) فضایی در محاسبات در نظر گرفت. لذا پیشنهاد میشود از وثیقه سازی دارایی رمز ارز برای دریافت اعتبار ریالی اجتناب شود و در صورت انجام آن، وثایق اعداد بسیار بالاتر از وام ریالی در ارزش روز رمز ارزهای وثیقه (اعدادی مانند ۳ الی ۴ برابر در نگاه اول منطقی به نظر میرسند ولی با مدل سازی یک رویداد نامطلوب در ۸ سیگما با در نظر داشت رشد همبستگی در شرایط بحران میتوان ضرایب مدنظر را بهتر تخمین زد و حتی می بایست حاشیه اطمینان بالاتری از مدل سازی ریاضی درنظر گرفت) مدنظر قرار گیرد. این موضوع حاشیه اطمینان بالاتری برای انجام این نوع وثیقه گیری ایجاد می نماید و موجب خواهد شد نحوه عملکرد صرافی ها در شرایط خاص موجب ایجاد هجمه علیه آنان نگردد. همچنین به نظر میرسد که صرافی های رمز ارز ایرانی می بایست از کمک های افراد با سابقه بالا در مدیریت ریسک واعتبار برای تصمیم گیری در موارد مشابه بهره گیرند.
کلمات کلیدی : رمزارزها، وام ریالی، وثیقه دارایی دیجیتال
Toxic mortgages, Tangle of interconnections , Too big to fail